„Af Hverju Eru Blóm Í Mörgum Litum?

Hunangsberar/sætukirtlar: (Nectaries) eru sérhæfðir nektar framleiðandi hlutar ( kirtlar ?) blómsins, sem seyta sykrungum út á yfirborð plöntunnar.

Nektar/blómasafi: er lausn af einum eða fleiri sykurtegundum og ýmsum öðrum efnasamböndum og virkar sem aðdráttarefni („verðlaun“) til að stuðla að frævun jurta. Hunangsberar geta litið út á ýmsan hátt t.d. lýkst púðum eða þróast sem stakur vefjapúði sem nær hálfa leið um botn blómsins. Algengt er að blómaskífa, sem samanstendur af skífulíkum eða deighnetulaga vefjamassa sem umlykur botn eða topp eggjastokka, virkar sem hunangsberi. Þessir hunangs myndandi diskar geta verið innan við (intrataminal), undir (staminal) eða ytri (extrataminal) frjóhnöppunum. Nektar getur verið ilmandi eða innihaldið ákveðin örvandi efni eins og koffín til að tæla frævunaraðila og hjálpa þeim að muna eftir plöntunni.

Nektar framleiðsla hefst þegar blómgun verður, frjókorn þroskast og fræni er mótækilegt

Smásjármynd af þessum kirtlum eru að mestu eins hjá öllum plöntum og má merkja þar mikla virkni efnaskipta. Efnasamsetning nektars er vatnsblanda sykrunga auk lítils magns af öðrum efnum s.s. amínósýrur , lífrænar sýrur, prótein, fitu, andoxunarefna og steinefnum. Styrkur sykrunga er á bilinu 4 -60 %  og aðal sykrungar eru súkrósi, glúkósi og frúktósi. Býflugur velja frekar nektar með háu súkrósa innihaldi. Nektar framleiðsla hefst þegar blómið opnar sig, frjóhnapparnir opnast og frænið er tilbúið að taka á móti frjókornunum. Plöntur sem stóla á skordýr til frævunar framleiða mest af nektar á daginn en einnig eru plöntur sem stóla á næturfiðrildi til þessa. Við mjög heitt og þurrt veður minnkar nektar framleiðslan en nektarin verður þá oft sterkari bæði vegna uppgufunar og vatnsskort. Við rigningu gefa blóm ekki af sér nektar bæði vegna þess að nektarinn skolast burtu og framleiðslan gagnast ekki plöntunni þar sem fá skordýr eru á ferðinni á sama tíma auk þess að sólarljós þarf til ljóstillífunar. Plöntur gefa

venjulega mest af sér þegar sól er hæst á himni en af óþekktum ástæðum geta þær einnig valið annan tíma til hámarks framboðs. Einnig skiptir hitastig miklu máli í þessu sambandi. Einnig skiptir miklu máli td fyrir plöntur sem blómstra seint á sumrin, hvernig veðurfar hefur verið mánuðina á undan, sérstaklega virðist beitilyngið vera viðkvæmt fyrir þessu.

Vísindamenn hafa nú fundið sérstök prótein sem flytja súkrósa í æðum plantna til blóma þeirra. Plöntur verða að fullnægja þörfum vefja sinna á kolvetnum sem myndast við ljóstillífun í laufblöðum þeirra.  Þær nota til þess flutningsprótein í frumuveggjum og kallast þau einu nafni  SWEET.

Margar landbúnaðarafurðir eru frjóvgaðar af býflugum eða öðrum frævurum og talið er að um 15 % af fæðu mannsins sé frá plöntum háðum fræfum.

Litir blómplantna hafa orðið til vegna tugmilljón ára samþróunar blómplantna og þeirra dýra sem þær reyna að laða að sér. Litskrúðugar blómplöntur eiga meiri möguleika á að laða til sín dýr sem sjá þá um frævun plöntunnar. Fjöldi plantna af öllum stærðum og gerðum eru til og blómin geta verið ótrúlega litskrúðug.

Þegar frævun hefur átt sér stað hættir plantan að gefa frá sér nectar og frjókorn.